SỎI BÀNG QUANG
Tổng quan:
-
Là sỏi đường tiết niệu dưới thường gặp nhất
-
Chiếm tỉ lệ 5% sỏi tiết niệu và 1,5% bệnh tiết niệu phải nhập viện
Phân loại:
+ Sỏi nguyên phát: từ thận di chuyển xuống bàng quang qua niệu đạo
+ Sỏi thứ phát: sinh trưởng tại bàng quang
+ Sỏi nguyên phát: trẻ em, không bất thường hệ niệu, ảnh hưởng bởi yếu tố kinh tế, xã hội.
+ Sỏi thứ phát: đàn ông lớn tuổi, thường có những rối loạn đi kèm: ứ đọng nước tiểu, dị vật
Yếu tố nguy cơ
-
Tắc nghẽn đường thoát bàng quang làm tống xuất nước tiểu và mảnh sỏi nhỏ không hoàn toàn là điều kiện thuận lợi để hình thành sỏi ( 45% - 79%) [1].
-
Nguyên nhân thường gặp:
+ Nam: tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt
+ Nữ: niệu đạo gập xoắn do thoát vị bàng quang, sa sàn chậu
+ Khác: hẹp niệu đạo, co thắt cổ bàng quang, túi thừa bàng quang không hoàn toàn
-
Các bệnh lý mắc phải khác tạo điều kiện gây sỏi: dị vật bàng quang, bàng quang hỗn loạn thần kinh…
Tiến triển và biến chứng:
-
Tự thoát ra ngoài
-
Rơi xuống niệu đạo
-
Tăng kích thước, ít di động, dễ chịu hơn
-
Viêm bàng quang, viêm quanh bàng quang
-
Thủng bàng quang tự nhiên
-
Ảnh hưởng đường tiết niệu trên: suy thận
-
Ung thư bàng quang: do kích thích, viêm nhiễm niêm mạc bàng quang mạn tính → thay đổi ác tính → K tế bào vảy
Lâm sàng
-
Đau vùng hạ vị: tăng lên khi cuối dòng hay chuyển động mạnh, lan vùng đáy chậu, dương vật. Khi tiểu xong đau tăng nhiều hơn
-
Tiểu gắt
-
Tiểu máu: cuối dòng xảy ra khi rặn tiểu hay khi sỏi di chuyển
-
Tiểu nhiều lần, tiểu ngắt quãng, tia nước tiểu yếu
-
Nếu có nhiễm khuẩn: triệu chứng viêm bàng quang, tiểu mủ…
-
Sỏi càng lớn thì càng ít gây triệu chứng
-
DRE, DVE: có thể sờ thấy sỏi ở nữ, bướu tuyến tiền liệt ở nam
-
Thăm dò bằng dụng cụ: thấy dấu hiệu chạm sỏi
Thường ghi nhận có tiền căn bệnh lý đường tiểu dưới
Cận lâm sàng
-
Xét nghiệm nước tiểu: pH, hồng cầu, bạch cầu, vi khuẩn, cặn lắng.
-
Siêu âm: số lượng, kích thước sỏi, kích thước tiền liệt tuyến, ứ nước đường tiết niệu trên
-
KUB: số lượng, kích thước sỏi, sỏi thận, sỏi niệu quản kèm theo
-
UIV: mức độ ảnh hưởng của sỏi lên thận, bệnh lý khác hệ niệu( lao, bướu)
-
MSCT-scan: tiêu chuẩn vàng chẩn đoán sỏi niệu, đánh giá bất thường hệ niệu
-
Nội soi bàng quang: số lượng, vị trí hình dáng sỏi, túi thừa bàng quang, bướu bàng quang, bất thường niệu đạo, bướu tiền liệt tuyến
Sỏi bàng quang được phẫu thuật ở BVĐK Bình Thuận
Điều trị
-
Điều trị sạch sỏi
-
Điều trị nguyên nhân
-
Điều trị biến chứng
-
Điều trị nội khoa: thuốc tan sỏi hiếm khi được ưu tiên vì thời gian điều trị kéo dài và không điều trị được nguyên nhân
-
Điều trị ngoại khoa:
-
Nội soi bàng quang bóp sỏi/tán sỏi qua ngã niệu đạo bằng laser cho những viên sỏi kích thước không quá 2 cm
-
Mổ mở lấy sỏi bàng quang với sỏi lớn
-
Sỏi gây ung thư bàng quang: điều trị ung thư bàng quang
-
Bàng quang nhỏ vì hóa xơ: mở rộng bàng quang bằng ruột
-
Nếu sỏi bàng quang gây suy thận: đặt Foley tại chỗ để tránh ứ đọng nước tiểu
-
Điều trị viêm bàng quang, viêm thận bể thận ngược chiều
-
Cắt túi ngách bàng quang
-
Cắt bỏ mô xơ cổ bàng quang
-
Cắt đốt nội soi tiền liệt tuyến
-
Cắt bao quy đầu hẹp
-
Điều trị hẹp niệu đạo
-
Điều trị ung thư dương vật
Hiện nay tại bệnh viện Đa khoa Bình Thuận, với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng các phương tiện chẩn đoán và điều trị hiện đại như MSCT đa lát cắt, MRI, siêu âm, máy tán sỏi bằng laser hiện đại, người bệnh sẽ được thăm khám và điều trị tốt nhất các bệnh lý sỏi đường tiết niệu nói chung và sỏi bàng quang nói riêng, đảm bảo mang lại chất lượng cuộc sống tốt nhất cho người bệnh.
[KHOA: NGOẠI THẬN TIẾT NIỆU]