PHCN TỔN THƯƠNG SỤN CHÊM KHỚP GỐI
I. Giới thiệu
1. Định nghĩa về sụn chêm và tầm quan trọng của nó trong khớp gối
Cấu trúc và chức năng của sụn chêm
-
Định nghĩa:
-
Sụn chêm là cấu trúc hình bán nguyệt, nằm giữa xương đùi và xương chày trong khớp gối. Có hai sụn chêm trong mỗi khớp gối: sụn chêm trong (medial meniscus) và sụn chêm ngoài (lateral meniscus).
-
Cấu trúc:
-
Sụn chêm được tạo thành từ sụn sợi, có cấu trúc dai và chịu lực tốt.
-
Sụn chêm trong có hình chữ C, còn sụn chêm ngoài có hình gần như tròn hơn.
-
Chức năng:
-
Giảm tải: Sụn chêm giúp phân phối lực trọng lượng cơ thể qua khớp gối, làm giảm áp lực trên bề mặt sụn khớp.
-
Ổn định khớp gối: Sụn chêm giúp giữ vững và ổn định khớp gối bằng cách tăng diện tích tiếp xúc giữa xương đùi và xương chày.
-
Bảo vệ sụn khớp: Giúp ngăn ngừa sự hao mòn và thoái hóa của sụn khớp bằng cách giảm ma sát giữa các bề mặt xương.
Vai trò trong việc giảm tải và ổn định khớp gối
-
Giảm tải:
-
Sụn chêm hoạt động như bộ đệm hấp thụ sốc, giúp phân phối đều lực tác động khi đi lại, chạy nhảy và các hoạt động hàng ngày.
-
Nếu không có sụn chêm, lực tác động sẽ tập trung vào một điểm, gây tổn thương và thoái hóa sụn khớp nhanh chóng hơn.
-
Ổn định khớp gối:
-
Sụn chêm giúp giữ cho xương đùi và xương chày khớp nhau một cách chính xác, ngăn ngừa hiện tượng trượt và di chuyển không mong muốn của xương.
Đặc biệt, sụn chêm trong có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự trượt trước của xương đùi trên xương chày, giúp duy trì sự ổn định tổng thể của khớp gối.
2. Nguyên nhân tổn thương
Chấn thương trực tiếp (thể thao, tai nạn)
-
Thể thao:
-
Các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, quần vợt và trượt tuyết thường có nguy cơ cao gây tổn thương sụn chêm do các động tác xoay, chuyển hướng đột ngột, nhảy cao và tiếp đất không đúng kỹ thuật.
-
Cụ thể, khi chân cố định mà cơ thể xoay mạnh, lực xoắn tác động lên khớp gối có thể gây rách sụn chêm.
-
Tai nạn:
-
Các tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động cũng có thể dẫn đến tổn thương sụn chêm khi có lực tác động mạnh và đột ngột lên khớp gối.
Thoái hóa theo tuổi tác
-
Quá trình thoái hóa:
-
Theo thời gian, sụn chêm có xu hướng mất dần tính đàn hồi và trở nên dễ bị tổn thương hơn.
-
Sự thoái hóa của sụn chêm thường bắt đầu từ tuổi trung niên và tiến triển dần dần, dẫn đến nguy cơ rách sụn chêm ngay cả khi không có chấn thương nặng.
-
Yếu tố lão hóa:
-
Tuổi tác làm giảm lưu lượng máu đến sụn chêm, làm giảm khả năng tự phục hồi của nó, và tăng nguy cơ rách tự nhiên khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.
[KHOA: VLTL-PHCN]